BBB buitenspel voor je het weet | column
Zelden heeft de kiezer een zittende coalitie zo’n tik op de vingers gegeven als afgelopen woensdag. De jonge Boer Burger Beweging is in één klap een factor van betekenis geworden, zowel in de provincie als de Eerste Kamer.
De eenvoudige vaststelling zou kunnen zijn dat met de zege van de boeren het voorgenomen stikstofbeleid op de schop gaat. Was het maar zo simpel. Nederland heeft zich juridisch zo vastgedraaid dat het eenvoudigweg versoepelen van de stikstofmaatregelen bij de rechter strandt. Als het niet in Den Haag is, dan toch in Europa.
Het kabinet, met D66-voorvrouw Kaag en stikstofminister Van der Wal (VVD) voorop, was er woensdag dan ook als de kippen bij om daarop te wijzen. Vooral de opmerkingen van Van der Wal toonden een hoge mate van toondoofheid. Alsof niet net een groot deel van Nederland zich massief tegen de voorgenomen plannen van het kabinet had gekeerd, oreerde de bewindsvrouw dat ons land geen keuze heeft. ’Ook de BBB zal moeten kiezen. Je kunt niet zeggen ik ga geen stikstofbeleid voeren en toch inzetten op woningbouw en economie. Het kan eenvoudigweg niet allebei,’ sprak Van der Wal geaffecteerd vanuit haar ivoren toren.
Ze kan gelijk hebben, maar het is toch precies de reden waarom in sommige provincies een op de drie kiezers op de BBB stemden. Boer én burger kijken vervreemd naar wat zich in Den Haag afspeelt, zonder zich daar nog in te herkennen. Dan gaat het niet alleen om stikstof, maar ook over grote uitdagingen als klimaat, migratie en woningbouw. De stille meerderheid, ooit het fundament onder bestuurspartijen als VVD en CDA, kijkt met steeds meer afschuw naar als politici vermomde technocraten die blind lijken voor de menselijke maat.
Ook de ervaren premier Rutte lijkt vastgezogen in dit Haagse moeras van wensdenken en betutteling. Toen ik dinsdagochtend met hem aanschoof aan de desk bij Goedemorgen Nederland trof ik een man die ten diepste gelooft dat het voorgenomen stikstofbeleid van zijn kabinet de enige uitweg is. Zelfs als het draagvlak daarvoor in grote delen van het land ontbreekt.
En dus klontert de coalitie alweer samen. Geroutineerd zal worden gepoogd om de BBB de komende weken buitenspel te zetten. Immers, als de BBB niet meedoet, kan over links de door de kiezer afgewezen stikstof-agenda gewoon worden doorgedrukt.
Tot zover de nieuwe bestuurscultuur.
Volg Jan-Kees Emmer ook op twitter: @jkmr